Cách trồng nấm sò mùa hè đòi hỏi một chút kỹ thuật và kiến thức, nhưng tôi tin rằng nếu bạn theo dõi hướng dẫn này, bạn hoàn toàn có thể thành công. Tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ từ việc lựa chọn nguyên liệu trồng nấm, chuẩn bị môi trường trồng, cách quản lý nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng, cho tới việc thu hoạch nấm. Hãy cùng tôi khám phá cách trồng nấm sò thơm ngon, bổ dưỡng ngay trong mùa hè này!
Cách trồng nấm sò mùa hè
Mục lục
Nấm sò là gì?
- Nấm sò hay còn gọi là nấm bào ngư là một loại nấm ăn được trồng phổ biến ở nhiều tỉnh thành trên khắp đất nước. Cấu trúc của nấm Sò có hình dạng hình chóp đặc trưng và chứa một lượng carbohydrate cao, thậm chí cao hơn cả nấm rơm và nấm hương.
- Nấm Sò còn chứa hợp chất kháng sinh Pleurotin, có khả năng ức chế vi khuẩn Gram dương. Ngoài ra, trong nấm Sò còn chứa hai polysaccharide có tính chất chống ung thư. Nấm sò được biết đến như một nguồn thực phẩm quý giá, giàu axit folic cần thiết cho những người bị thiếu máu.
- Có nhiều loại Nấm Sò khác nhau. Hiện nay, loại Nấm Sò trắng là loại được trồng nhiều nhất ở Việt Nam. Ngoài ra, còn có nấm sò xám và nấm sò yến…
Thời điểm phù hợp trồng nấm sò
Nấm sò thích hợp với điều kiện khí hậu ở Việt Nam và có thể được trồng quanh năm. Tuy nhiên, khoảng thời gian thích hợp nhất là từ tháng 9 năm trước đến tháng 3 năm sau. Khi đó, thời tiết mát mẻ và dễ chịu.
Chuẩn bị và xử lý nguyên liệu trồng nấm sò
Nấm sò có thể mọc trên nhiều loại cơ chất khác nhau. Tuy nhiên, phổ biến hiện nay vẫn là mạt cưa cao su, rơm rạ, bã mía.
Chuẩn bị và xử lý nguyên liệu trồng nấm sò
Trồng nấm sò trên mạt cưa
- Sử dụng chủ yếu là mạt cưa cao su. . Một số nơi có thể dùng mạt cưa của cây xoài, mít, sung, so đũa, gỗ mềm…
- Trộn mạt cưa cao su với 0,5% vôi, đảo đều, ủ thành đống để tạo thành cơ chất trồng nấm. Sau đó, các bạn thêm các thành phần dinh dưỡng cần thiết nếu như: 5% cám gạo, 3 – 5% bột đậu nành trước khi đóng túi.
- Nguyên liệu đạt yêu cầu, cho vào túi nilon. Bịch giá thể sau khi đóng gói sẽ được thanh trùng bằng hơi. Sau đó đem đi cấy meo giống.
Trồng nấm sò bằng rơm rạ
- Nguyên liệu: Chủ yếu là rơm rạ, bông phế thải, mùn cưa…Lượng nguyên liệu tối thiểu làm một lượt là 300 kg.
- Xử lý nguyên liệu: Xử lý rơm rạ bằng nước vôi với tỷ lệ 4 kg vôi đã tôi/1.000 lít nước. Ngâm rơm rạ trong nước vôi từ 15 – 20 phút rồi với ra để ráo nước. Ủ rơm bằng cách kê kệ ủ sao cho vuông vắn, có cọc ở giữa đống để thoát hơi. Rải từng lớp rơm rạ lên kệ ủ rồi giẫm nhẹ, sau đó lấy nilon bọc xung quanh đống ủ để giữ nhiệt.
- Ủ nguyên liệu:Sau 3 – 4 ngày ủ rơm tiến hành đảo đống ủ, trong quá trình rỡ đảo cần kiểm tra độ ẩm đống ủ, nếu vắt nguyên liệu thấy nước chảy nhỏ rọt ướt vân tay là được, nếu thấy khô bổ sung thêm nước trực tiếp vào rơm rạ, nếu ướt cần phơi rơm để khi đảm bảo đủ độ ẩm rồi ủ lại như ban đầu.
- Ủ tiếp 3 – 4 ngày sau đó, kiểm tra độ ẩm như lần 1, nếu đảm bảo yêu cầu thì đảo rơm rồi ủ lần 2. Sau 3 – 4 ngày dỡ đống ủ rồi băm rơm thành từ đoạn dài 10 – 15 cm rồi ủ lại trong thời gian 2 ngày. Sau đó kiểm tra thấy rơm rạ đã chín đều và đủ độ ẩm thì tiến hành cấy giống. (Nếu có điều kiện hấp nguyên liệu trước rồi cấy giống trong phòng vô trùng sẽ hạn chế được tỷ lệ nhiễm bệnh ở nấm và phát triển nấm dại)
Chuẩn bị nhà trồng nấm sò
Địa điểm
Cách xa nguồn lây bệnh: bãi rác, chuồng trại chăn nuôi gia súc gia cầm, cống rãnh, phế thải trồng nấm. Cách xa các nhà máy xẻ gỗ, nhà máy chế biến nông sản, nhà máy sát, nơi với có nhiều bụi bặm, ô nhiễm.
Nên bố trí nhà trồng nấm ở địa điểm cao, thông thoáng, không khí và nguồn nước sạch sẽ. Ưu tiên khu vực dễ thoát nước, không có nước tù, nước đọng.
Cách làm nhà trồng nấm sò
- Nhà trồng nấm nên được bố trí thành các phân khu riêng. Về cơ bản sẽ gồm: khu chế biến nguyên liệu, giá thể trồng nấm; khu nhà ươm sợi; Khu nhà trồng. Nếu quy mô rộng, nên làm thêm khu xử lý bịch nấm sau khi thu hoạch.
- Nhà nuôi sợi yêu cầu sạch sẽ, thoáng khí, có mái che làm bằng lá cọ, cỏ tranh, lá dừa… Nhà nuôi sợi ít ánh sáng nhưng cũng không được quá tối. Vì như vậy sẽ tạo điều kiện cho vi sinh vật, mầm bệnh phát triển. Bên trong bố trí các giàn, kệ làm bằng tre đơn giản, dùng để xếp các bịch nấm sau khi đã cấy giống.
- Nhà trồng nấm sò cũng thiết kế tương tự. Sử dụng tre, nước, lá cọ, lá tranh, lá dừa để tạo độ thoáng mát và tiết kiệm chi phí. Bên trong nhà trồng phải đáp ứng được yêu cầu về điều kiện môi trường cho nấm sinh trưởng phát triển. Các bạn có thể tạo hệ thống phun sương để thuận tiện tưới tiêu mà không làm bịch nấm bị úng nước.
- Ngoài ra còn cần chuẩn bị kệ chắc chắn hoặc dây treo bịch nấm. Nếu dùng kệ chỉ nên làm 3 tầng để thuận tiện chăm sóc, thu hái. Dùng dây treo cần đảm bảo độ chắc chắn. Trung bình 1 bịch nấm nặng 1,2 – 1,4kg. Các bạn nhân với tổng số bịch để tính toán khả năng nâng đỡ, chịu lực của dây/kệ.
- Vệ sinh, sát trùng nhà trồng sạch sẽ. Sử dụng nước sạch tưới rửa. Sau đó dùng nước vôi trong xịt kháng khuẩn. Phòng ươm sợi và nhà trồng nấm phải cách ly ít nhất 1 – 2 tuần mới trồng được.
Chuẩn bị nhà trồng nấm sò
Điều kiện môi trường
- Nhiệt độ: 24 – 28 độ C. Nấm sò cũng có thể chịu lạnh được 13 – 20 độ C.
- Độ ẩm cơ chất: 60 – 70%.
- Độ ẩm không khí: Khi tưới đón nấm khoảng 70%, tốt nhất là từ 75 – 90%. Nếu độ ẩm dưới 50%, nấm ngừng phát triển. Còn nếu trên 95%, tai nấm dễ bị nhũn, rủ xuống.
- Độ pH: từ 4 -,4 – 9,0 sợi tơ nấm vẫn có thể mọc. Nhìn chung đây là giống nấm có sức chống chọi tốt. Tuy nhiên, quả thể nấm phát triển tốt nhất khi pH ở ngưỡng 6,0 – 7,0.
Cấy giống trồng nấm sò
- Chuẩn bị: Túi nilon kích thước 30 x 45 cm, bông nút, dây chun. Túi nilon phải được gấp đáy. Giống nấm phải có mùi thơm dễ chịu, không có mùi chua, không có các đốm kỳ lạ,..
- Đóng bịch, cấy giống: Cho nguyên liệu vào túi đã chuẩn bị, dùng tay ấn nhẹ rồi điều chỉnh lớp nguyên liệu đó sao cho dày từ 5 – 7 cm, sau đó rắc một lớp nấm xung quanh thành túi. Làm 3 lớp như vậy, lớp trên cùng rắc đều trên bề mặt (trừ khoang miệng túi nút bông), sau đó lấy một lượng bông bằng miệng chén uống nước nút bông rồi quấn dây chun chặt nút bông.
- Yêu cầu: Bịch đã cấy giống căng tròn, độ nén vừa phải, trọng lượng bịch từ 2,4 – 2,7 kg. Sau khi cấy giống, bịch giống đưa vào nhà ươm thoáng mát, sạch sẽ. Tỷ lệ cấy giống: 16 – 20 bịch/1kg giống (tương đương 4,0 – 4,5 kg giống/ 100 kg rơm rạ khô).
Chăm sóc nấm sò
- Chuyển các bịch giá thể đã cấy giống vào phòng ươm, xếp lần lượt lên kệ, giá. Giai đoạn này không tưới nước, ánh sáng yếu. Trường hợp thời tiết quá nóng, nhiệt độ bên trong tăng cao, các bạn có thể tưới nước lên vách hoặc nền, mái nhà để hạ nhiệt. Thời gian nuôi sợi khoảng 30 ngày.
- Sau thời gian ươm, sợi nấm phủ trắng bịch, lúc này chuyển bịch nấm sang nhà trồng. Các bạn có thể treo thành xâu hoặc xếp nằm ngang.Khi treo thành xâu, sẽ dựng đầu hướng lên trên hoặc sang ngang. Bịch cuối cùng cách mặt đất 30 – 50cm. Mỗi một dây treo được 12 – 15 bịch. Cứ 4 – 5 bịch lại thắt nút một lần để bịch nấm không bị rơi.
- Tiến hành rạch 6 – 8 đường, mỗi đường dài 3 – 4cm lên các bịch. Lưu ý không nên rạch sát đáy hoặc sát miệng.Nấm sẽ mọc ra xung quanh thân bịch. Khi xếp nằm ngang, tiến hành rút bông, nấm sẽ mọc ra từ cổ bịch.
- Trước khi rút bông, người trồng có thể tưới ẩm khoảng 2 phút cho bông mềm.
- Tưới nước: Nước tưới cho nấm sò phải là nước sạch, không bị nhiễm vi khuẩn, nhiễm phèn, mặn. Nếu sử dụng nước bẩn, không đạt tiêu chuẩn, mầm bệnh dễ xâm nhập gây ức chế quá trình phát triển của quả thể nấm. Mặt khác, khiến cho quả thể mọc dị dạng, teo đầu, khô cứng hoặc chết non. Nếu các bạn tưới bằng nước máy, cần có bể chứa để bay hết mùi Flo.
Tưới dạng phun sương đều đặn ngày 3 – 4 lần. Nếu nhiệt độ cao, thời tiết nắng nóng, nên tưới 4 – 6 lần/ ngày.
Thu hoạch nấm sò
- Nấm sò có thể thu hoạch khi đạt kích thước 5 – 6cm. Khi điểm thu hoạch tốt nhất các bạn nên sử dụng găng tay y tế và chuẩn bị sọt đựng.
- Chỉ thu hoạch nấm mọc to, điều khoảng 80% chùm. Nếu vẫn còn các chùm nấm non khác trên bịch, nên để lại cho nấm tiếp tục phát triển. Thu hoạch rải rác nhiều lần trong ngày.
- Sau khi thu chùm nấm sò, cần tiến hành vệ sinh sạch sẽ. Dùng muỗng ăn nhỏ cạo sạch lớp rễ nấm còn sót lại để nấm mọc đợt sau.
- Tiến hành siết nước trong 10 – 12 ngày (không tưới nước) đến khi tơ trắng bắt đầu mọc thì lặp lại các bước chăm sóc ở trên.
Thu hoạch nấm sò
Lưu ý khi trồng nấm sò
- Tính nhạy cảm với môi trường: Nấm sò được đánh giá là một trong những giống nấm nhạy cảm nhất với môi trường. Bất kỳ một điều kiện môi trường nào không đảm bảo đều khiến tai nấm biến dạng hoặc ngừng phát triển.
- Dị ứng do bào tử nấm sò: So với linh chi đỏ, bào tử nấm sò ít tác động tiêu cực hơn, nhưng vẫn có nhiều trường hợp bị dị ứng. Bào tử nấm xâm nhập vào cuống phổi, gây khó thở, mệt mỏi, xuất hiện vết đỏ mẩn ở tay, ho, sốt, nhức đầu.
- Để tránh hít trực tiếp bào tử nấm sò khi chăm sóc, các bạn không nên vào trong nhà trồng khi thời tiết quá lạnh. Bởi vì lúc đó, quả thể nấm sản sinh nhiều bào tử nhất. Khi vào, nên đeo khẩu trang đầy đủ.
Các câu hỏi thường gặp về cách trồng nấm sò mùa hè
Tại sao mùa hè không phải là thời điểm lý tưởng để trồng nấm sò?
Nấm sò thích môi trường mát mẻ, nên nhiệt độ cao của mùa hè có thể gây khó khăn cho sự phát triển của chúng. Tuy nhiên, với quản lý nhiệt độ và độ ẩm cẩn thận, việc trồng nấm sò mùa hè vẫn hoàn toàn khả thi.
Cách quản lý nhiệt độ và độ ẩm như thế nào khi trồng nấm sò mùa hè?
Bạn cần duy trì nhiệt độ trong khoảng 15-25 độ C và độ ẩm khoảng 80-90%. Hãy kiểm tra điều kiện này thường xuyên để đảm bảo nấm phát triển tốt.
Nấm sò nên trồng vào mùa vụ nào?
Nấm sò có thể trồng quanh năm, tùy theo điều kiện nhiệt độ của từng vùng và từng nhóm giống mà ta có thể thực hiện.Nhưng thời vụ thuận lợi nhất từ tháng 8 năm trước đến tháng 4 năm sau.
Kỹ thuật trồng nấm sò được thực hiện qua những bước nào?
- Xử lý nguyên liệu;
- Cấy giống;
- Ươm giống và rạch bịch;
- Chăm sóc và thu hoạch.
Cách trồng nấm sò mùa hè đòi hỏi sự hiểu biết về các yếu tố môi trường như nhiệt độ và độ ẩm, cũng như việc chăm sóc đúng đắn từ giai đoạn chuẩn bị giống đến thu hoạch. Dù mùa hè có thể là thời điểm thách thức để trồng nấm, nhưng với sự kiên nhẫn và cẩn trọng, bạn hoàn toàn có thể có được mùa nấm sò thơm ngon, bổ dưỡng ngay tại nhà. Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn thông tin hữu ích để bắt đầu hành trình trồng nấm của mình. Đừng quên theo dõi các bài viết khác của Hoa Cúc Xanh để khám phá thêm nhiều kiến thức kỹ thuật trồng rau thú vị. Trường hợp cần tư vấn vui lòng liên hệ theo thông tin bên dưới tôi sẽ hướng dẫn cụ thể hơn.
