Hiện nay, giá cà phê tại Việt Nam đang tăng cao điều này sẽ giúp cho bà con nông dân có thêm lợi nhuận từ việc trồng cây cà phê. Nhưng bà con có biết cây cà phê sau khi thu hoạch sẽ bị kiệt sức do lượng dinh dưỡng bị hao hụt để nuôi quả. Việc thu hoạch lấy đi lượng dinh dưỡng khổng lồ, khiến cây dễ bị suy kiệt. Do đó, việc áp dụng các biện pháp chăm sóc cà phê sau thu hoạch đóng vai trò then chốt cho sự phát triển bền vững của vườn cà phê.
Cà phê vốn ưa thích dinh dưỡng, đặc biệt là Kali và đạm. Theo thống kê, để tạo ra 1 tấn nhân cà phê, cây cần hấp thụ: 34,2kg N, 6,1kg P2O5, 46,9kg K2O, 4,1kg MgO, 4,3kg CaO và nhiều vi lượng khác. Giai đoạn sau thu hoạch cũng là lúc cây phân hóa mầm hoa, đòi hỏi lượng dinh dưỡng dồi dào để nuôi dưỡng cả cây và mầm hoa.
Thách thức lớn hơn đến từ mùa khô Tây Nguyên kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau. Đây là giai đoạn quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng cà phê vụ sau bởi các quá trình phân hóa mầm hoa, hình thành và nở hoa, đậu quả, quả non phát triển đều diễn ra trong thời gian này.
Vì vậy, việc chăm sóc cà phê sau thu hoạch không chỉ giúp cây phục hồi mà còn tạo nền tảng vững chắc cho vụ mùa bội thu sắp tới. Hãy cùng khám phá các bí quyết chăm sóc hiệu quả trong bài viết tiếp theo
Chăm sóc cafe sau khi thu hoạch
Mục lục
Cắt Tỉa Cành
Cắt tỉa cành cà phê sau thu hoạch là một kỹ thuật quan trọng giúp cây phục hồi, phát triển tốt và cho năng suất cao. Do đó, khi cắt tỉa cành cho cây cà phê bạn cần lưu ý:
Thời điểm cắt tỉa:
- Nên thực hiện sau khi thu hoạch khoảng 15 – 20 ngày.
- Lựa chọn những ngày trời nắng ráo để cắt tỉa.
Cành cần cắt bỏ:
- Cành khô, chết, cành không mang lá, cành bị gãy, cành cong.
- Cành có dưới hoặc bằng 3 cặp lá ở đầu cành.
- Cành mọc sát hoặc đụng đất.
- Cành tăm, các chồi vượt, cành thứ cấp mọc ở vị trí không thuận lợi (nằm sâu trong tán lá, mọc ngược, mọc thẳng đứng, chen chúc…).
- Cành nằm ở vị trí tối rậm rạp, dày cành.
Lưu ý khi cắt tỉa:
- Sử dụng cưa hoặc kéo sắc để vết cắt ngọt, không bị xước cành.
- Cắt sát, không chừa cành quá dài.
- Thường xuyên kiểm tra và vặt bỏ các chồi vượt.
Cách xử lý sau khi cắt tỉa:
- Cắt ngắn các cành lớn và đưa ra khỏi lô để thuận tiện cho việc canh tác.
- Giữ lại cành nhỏ và lá trong vườn để giữ ẩm và trả lại dinh dưỡng cho đất.
Lợi ích của việc cắt tỉa cành:
- Tạo bộ tán cân đối, cành quả phân bố đều, giúp chăm sóc dễ dàng và hạn chế sâu bệnh.
- Tạo sự thông thoáng, giúp ánh sáng phân bổ đều, thúc đẩy ra hoa và tập trung dinh dưỡng nuôi quả.
- Nâng cao năng suất và chất lượng cà phê.
Cắt tỉa cảnh cho cây cafe
Dọn dẹp sạch sẽ vườn
Tại sao cần dọn dẹp vườn cà phê sau cắt tỉa?
- Cắt tỉa cành tạo ra nhiều tàn dư như cành, lá, quả rụng,… là môi trường thuận lợi cho nấm bệnh phát triển.
- Nấm bệnh như rong rêu, tảo đỏ, nấm hồng,… bám trên cây cà phê sẽ gây hại, ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng và phát triển của cây.
Cách dọn dẹp vườn cà phê hiệu quả:
- Dọn dẹp vườn sau khi cắt tỉa:
- Thu gom và dọn sạch cành, lá, quả rụng để tạo sự thông thoáng cho vườn.
- Loại bỏ những cành bị nấm bệnh để tránh lây lan.
- Phun rửa vườn:
- Sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có hiệu quả cao trong phòng trừ nấm bệnh như VD ĐỒNG ĐỎ.
- Pha 500ml VD ĐỒNG ĐỎ với 300 lít nước, phun ướt đẫm toàn bộ vườn cà phê.
Lưu ý:
- Nên phun rửa vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, tránh phun vào lúc trời nắng nóng.
- Phun thuốc bảo vệ thực vật đúng liều lượng theo hướng dẫn sử dụng.
- Sử dụng thiết bị bảo hộ khi phun thuốc như găng tay, khẩu trang, quần áo dài tay.
Lợi ích của việc phun rửa vườn cà phê sau cắt tỉa:
- Phòng trừ hiệu quả các loại nấm bệnh hại cà phê.
- Giúp cây cà phê sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh.
- Nâng cao năng suất và chất lượng cà phê.
Bón phân
Cây cà phê sau một năm mang trái đã dồn hết sức lực để nuôi quả. Việc thu hoạch quả đồng nghĩa với việc lấy đi một lượng lớn dinh dưỡng thiết yếu, khiến cây suy kiệt. Do đó, việc bón phân cho cây cà phê sau thu hoạch là vô cùng quan trọng để giúp cây phục hồi và chuẩn bị cho vụ mùa tiếp theo.
Phân bón hữu cơ là lựa chọn hàng đầu cho giai đoạn này. Nên sử dụng phân chuồng hoai mục ủ với nấm Trichoderma (liều lượng 10-15kg/cây) hoặc phân hữu cơ vi sinh (liều lượng 3-5kg/cây). Bón phân hữu cơ giúp tăng tính đệm cho đất, ổn định độ pH, cải tạo đất, tăng khả năng giữ nước và dinh dưỡng, giúp cây chịu hạn tốt và giảm thất thoát dinh dưỡng.
Bên cạnh phân hữu cơ, bà con nên bón thêm phân bón vô cơ để cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cây. Có thể sử dụng các công thức sau:
- 200-300g SA + 50-70g Xô bột VI DAN + 30-50g VD ĐỒNG TIỀN VÀNG/cây giúp cây phục hồi nhanh, tái sinh bộ rễ mạnh, sinh trưởng phát triển tốt.
- 300-400g NPK + 30-50g VD ĐỒNG TIỀN VÀNG/cây giúp tăng cường sức đề kháng, chống chịu sâu bệnh.
Lưu ý:
- Bón phân sau khi thu hoạch giúp cây lấy lại lượng dinh dưỡng đã mất.
- Tưới nước ướt đẫm sau khi bón phân để cây hấp thụ tốt dinh dưỡng.
- Phun lá bằng dung dịch 1kg VD LÂN ĐỎ + 500g VD MAGIE–KẼM pha 300 lít nước giúp cây phân hóa mầm hoa mạnh, ra hoa đồng loạt.
Tưới nước
Vì sao cần tưới nước cho cây cà phê sau thu hoạch?
- Cây cà phê phân hóa mầm hoa ngay sau khi thu hoạch. Lúc này, cây cần nhiều nước để nuôi dưỡng mầm hoa phát triển hoàn chỉnh.
- Tưới nước đúng kỹ thuật giúp cây ra hoa đồng loạt, đậu trái nhiều, tăng năng suất.
Kỹ thuật tưới nước cho cây cà phê sau thu hoạch:
- Lần tưới thứ nhất:
- Tiến hành tưới sau khi cắt tỉa cành và mầm hoa đã phân hóa hoàn chỉnh (mầm hoa dạng mỏ sẻ, hay đầu nụ bạc trắng).
- Lượng nước tưới: 400 – 500 lít/gốc.
- Mục đích: Kích thích cây ra hoa đồng loạt.
- Lần tưới thứ hai:
- Tưới cách lần tưới thứ nhất 25 – 30 ngày.
- Lưu ý: Không nên tưới sớm hơn.
- Lượng nước tưới: Nhiều hơn lần tưới thứ nhất.
- Mục đích: Ép những hoa non còn lại nở hết, giúp hoa ra tập trung trong 2 lần tưới.
Lợi ích của việc tưới nước đúng kỹ thuật:
- Cây ra hoa đồng loạt, tránh rụng trái non.
- Tăng năng suất cà phê.
- Giúp cây phát triển khỏe mạnh, tăng tuổi thọ.
Lưu ý:
- Nên theo dõi thời tiết để điều chỉnh lượng nước tưới phù hợp.
- Tưới nước vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh tưới vào ban trưa nắng nóng.
- Tưới nước vào gốc cây, tránh tưới lên lá và hoa.
Phòng trừ sâu bệnh cho cây cà phê
Kịp thời phát hiện phòng trừ sâu bên trên cây cafe
Mùa khô Tây Nguyên thường kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, đây là thời điểm nhiều loại sâu bệnh hại cà phê phát sinh mạnh, đặc biệt là rệp sáp. Do đó, việc phòng trừ sâu bệnh hại trong giai đoạn này đóng vai trò quan trọng giúp bảo vệ mùa màng và nâng cao năng suất cà phê.
Rệp sáp là loại côn trùng gây hại phổ biến nhất trên cây cà phê vào mùa khô. Chúng tấn công chồi non, lá, cành và quả, hút nhựa cây khiến cây suy yếu, giảm năng suất và chất lượng cà phê.
Để phòng trừ rệp sáp, bà con cần thực hiện các biện pháp sau:
- Thăm vườn thường xuyên: Phát hiện sớm rệp sáp bằng cách quan sát các dấu hiệu như: cành, lá, quả có lớp phấn trắng, xuất hiện nhiều kiến bám trên cây.
- Biện pháp sinh học: Sử dụng các loại thiên địch như ong ký sinh, kiến ba khoang để tiêu diệt rệp sáp.
- Biện pháp hóa học: Phun thuốc trừ sâu khi rệp sáp xuất hiện với mật độ cao. Nên sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc sinh học, an toàn cho cây cà phê và môi trường.
Ngoài rệp sáp, bà con cũng cần chú ý phòng trừ các loại sâu bệnh hại khác như:
- Bọ xít: Gây hại bằng cách chích hút nhựa quả, làm quả bị lép, đen và rụng.
- Rệp vẩy: Gây hại bằng cách chích hút nhựa cây, làm cho cành, lá vàng úa, còi cọc.
- Bệnh rỉ sắt: Gây hại trên lá, làm cho lá vàng úa, rụng sớm, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp của cây.
- Bệnh đốm mắt cua: Gây hại trên lá, làm cho lá xuất hiện đốm nâu, rách nát, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp của cây.
Để phòng trừ các loại sâu bệnh hại trên, bà con cần áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp (IPM) bao gồm:
- Sử dụng các giống cà phê chống chịu sâu bệnh.
- Vệ sinh vườn cây, cắt tỉa cành tạo tán thông thoáng.
- Bón phân cân đối, hợp lý.
- Tưới nước đầy đủ, nhất là vào mùa khô.
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn.
Lưu ý:
- Nên sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học, an toàn cho cây cà phê và môi trường.
- Phun thuốc theo đúng hướng dẫn sử dụng, tuân thủ thời gian cách ly và an toàn khi phun thuốc.
Trên đây là quy trình kỹ thuật hướng dẫn chăm sóc phục hồi cây cà phê sau thu hoạch mà chúng tôi cùng với các chuyên gia nông nghiệp hàng đầu việt nam đã nghiên cứu suốt 20 năm. Chúc các bạn thành công.
